Kompanzasyon Panoları

Elektrik şebekelerinde kompanzasyon panolarının önemini vurgulayabilmek için öncelikle kompanzasyon nedir, nasıl uygulanır gibi temel soruların cevaplarını vermek yerinde olacaktır.

İletişim

KOMPANZASYON PANOLARI

Elektrik şebekelerinde kompanzasyon panolarının önemini vurgulayabilmek için öncelikle kompanzasyon nedir, nasıl uygulanır gibi temel soruların cevaplarını vermek yerinde olacaktır.

Kompanzasyon Nedir?

En basite indirgenmiş haliyle kompanzasyon terimini “ indüktif ve kapasitif etki sonucunda gerilim (voltaj) ve akım arasında meydana gelen faz farkını minimuma indirgeme işlemi” olarak tanımlayabiliriz.

Kompanzasyon işleminin amacı, kullanılan elektrik enerjisinden en iyi şekilde faydalanmak üzere, elektriğin üretildiği santralden, kullanım noktasına kadar ulaşan aktarımdaki kayıpları minimuma indirmektir. Bu amaçla, endüktif sistemin girişine bağlanacak bir kompanzasyon kondansatörüne indüktif enerjinin depolanması ile enerji verimliliğinin en yüksek seviyeye çıkartılması sağlanır.

Reaktif enerjinin azaltılması ile enerji taşıma kapasitesi artacak, iletim sistemlerindeki aktarım elemanlarının kesitleri küçülecek, gerilimde meydana gelecek düşüşler önlenecek ve böylelikle enerjiden faydalanma oranı da yükselecektir.

Kompanzasyon İşleminin Önemi

İdeal bir elektrik şebekesinde reaktif ve aktif günü eşit yani Güç Katsayısının 1 olması istenir. Bu durumda ihtiyaç duyulandan fazla reaktif güç sistemde taşınmak zorunda kalmayacaktır. Aksi durumda yani reaktif gücün, aktif güçten fazla olması durumunda ise;

• Transformatörler ve aktarım kabloları ısınacak,

• Trafo ve jeneratörlerin kapasite daha kolay dolacak,

• Voltaj düşüşleri meydana gelecek,

• Arızaların artması sonucu makine ve cihazların ekonomik ömürleri kısalacak,

• Reaktif ceza ile karşılaşma riski doğacaktır.

Kompanzasyon Panosu Bileşenleri (H2 başlık)

Temelde kompanzasyon panoları, bir tesisin elektrik güç katsayısını düzenleyen ve kontrol eden ölçüm aletleri gibi düşünülebilir. Bu amaç doğrultusunda gerekli depolama ve ölçüm faaliyetlerini yerine getiren donanımlardan oluşur.

Bir kompanzasyon panosunda;

• Akım trafosu

• Sigorta

• Kontaktör/Tristör

• Kondansatör

• Şönt Reaktör

• Reaktif röle gibi bileşenler mevcuttur.

Reaktif enerjinin, kullanıma en yakın noktada oluşmasını sağlayan kompanzasyon panolarının ehil kişilerce yapılacak düzenli bakımları, işletmenin elektrik kullanım kapasitesine göre düzenli periyotlarla gerçekleştirilmelidir.

Kompanzasyon panolarının bakımı, elektrik mühendislerinin kontrolünde, yetkin teknikerler eliyle yapılmalı, pano bileşenleri kontrol edilerek, işletmenin elektrik kullanım profiline göre gerekli ayarlar uygulanmalıdır.

Bu amaçla, sayaç ve reaktif röle değerleri alınarak karşılaştırmalı mühendislik hesapları yapılır ve işletme profiline en uygun ideal ayarlar belirlenir.

Bakımların düzenli yapılmaması ve ideal ayarların uygulanmaması, yüksek enerji tüketiminin olduğu fabrika ve benzeri endüstriyel tesislerde reaktif güç oluşumunu arttıracağından dolayı, bakanlıkça belirlenmiş oranın üzerinde reaktif güç üretimi nedeniyle “reaktif ceza” ile karşı karşıya kalınması da ayrı bir olumsuz durum yaratacaktır.

9 Ocak 2007 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle, 9 kW ve üzeri işletmelerde kompanzasyon panosu temini zorunlu hale getirilmiştir. EPDK tarafından kontrolü sağlanan bu yönetmeliğin yanı sıra, elektrik dağıtım firmaları da trafo gücünden bağımsız olarak, %5 ila %10 arasındaki kondansatör gücü ile kompanzasyon işleminin yapılmasını önermektedirler.

Belli bir güç seviyesinin üzerinde reaktif enerji kullanan işletmeler için zorunlu olduğu kadar, enerji verimliliği ve doğaya saygı kapsamında da kompanzasyon panolarının kurulumu ve kullanımı önemli bir ihtiyacı karşılamaya yönelik adımdır.

DTech Elektronik olarak, Kompanzasyon Panolarının ve bileşenlerinin temini, kurulumu, bakımı gibi konularda yetişmiş iş gücümüz ile sizlerin en güvenilir çözüm ortağınız olmaya devam edeceğiz.